Egidiusmesse - św. Egidiusa (św. Idzi) albo Kvernknarren czyli dzień młyna


 



Egidiusmesse - św. Egidiusa (św. Idzi) albo Kvernknarren czyli dzień młyna


św. Idzi (~640-710†) z Prowansji. Trudno coś sensownego o nim napisać, bo większość jego legendy (datowanej na IX -XI wiek) jest kalką innych świętych. Mamy zatem rozdawnictwo majątku, rodzinę królewską, cuda i łanię, która dokarmiała naszego świętego. Mamy też skromność i wstyd za dokonane – te dobre czyny- mamy darowanie zakonu i jedyne co może być prawdą, że pod koniec życia władza nad nim została przeniesiona z lokalnego kardynała bezpośrednio pod władzę papieską (egzempcja czyli przeniesienie władzy nad człowiekiem pod jurysdykcję kogoś wyżej postawionego)

święty patronuje – brakowi wody


primstaven : koła młyńskie, nożyce do ścinania owiec i krzyż


Dzisiejszy dzień jest bardzo uzależniony od wody. Dzisiaj się mieli zboża. Dla tego dzisiaj mamy w primstaven znak dwóch kamieni młyńskich. Dzisiejszy dzień jest też uzależniony od Nożyczek. Dzisiaj się ścina wełnę z owiec po całym roku. Woda też jest cenna dla hodowców owiec tego dnia. Wełnę którą się świeżo zetnie należy wyprać.

Mały rys historyczny. Młyny wodne zagościły w Skandynawii około 1000 roku wraz z chrztem. Słowo młyn w Norweskim języku to kvernhuset (dom młyna bądź dom mielenia) Młyny wodne stawia się obok rzek a jeszcze częściej obok małych wodospadów. W tych właśnie wodospadach i rzeczkach mieszkają Kvernkrunr bądź kvernknarr co można przetłumaczyć jako „warczymłynki” a bardziej spolszczając – diabły młyńskie bądź wodniki. Są one istotami o „gębie tak dużej że żuchwa była w progu a górna na belce drzwiowej (górna część framugi) ” Szczęki miał tak silne że mógł wgryźć się w wał napędowy koła młyńskiego i pogryźć łopatki napędowe. Miał wielkie dłonie i był barczystym stworem. Krzyczały i hałasowały by odstraszyć młynarza i pomocników. By je przebłagać dawano mu jedzenie i piwo – robiono to najczęściej dzisiaj, w dzień młyńskiego dna. (w sumie się nie dziwie. Jak ci koło domu raz do roku coś hałasuje też bym się wkurzył. A tak dają przynajmniej jakieś odszkodowanie za wkurzanie sąsiada)

dzisiejszej nocy mogła przyjść „Mara” złośliwa czarownica która zsyłała ludziom koszmary


W norwegii pogoda taka jak dziś się raczej nie zmienia przez najbliższe 7 tygodni.

Gdy pogoda jest dobra w Egidiusmesse – pogoda jest dobra i w Mikkelsmesse (29 września)


Jeśli młyn nie zostanie uruchomiony dzisaj, to też i jutro nie zadziała, powiedzieli w Hardanger.


Jeśli mąka była sucha, taki też był i w Smalhan, mieliło się wtedy cały miesiąc, mówili starzy ludzie w Ryfylke.


Jeżeli na niebie będzie wielka czarna chmura a tobie się uda w tak kiepską pogodę zaprzęgnąć konia – wtedy w zimę nie zabraknie wody i będzie można całą zimę mielić – mówili w Hedmark.


Jeśli młyn będzie narzekał z powodu braku wody, będzie sucha jesień, mówili mieszkańcy Nord-Trøndelag.


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Lussimesse – św. Łucji z Syrakuzy

Obraz
  Lussimesse – św. Łucji z Syrakuzy Męczenina i dziewica. Było sobie tak że młoda Łucja nie chciała się wydać za mąż. Najwidoczniej mąż jej nie pasował. (mały spoiler – stwierdziła że umrze dziewicą i tak też przysięgła przed ołtarzem) jęczała zatem mamie że ona nie chcę i że chcę na grób św. Agaty w Katanii. Matka i tak chora była więc stwierdziła że nie będzie młodej zabraniać a i dla niej chwila spokoju w domu. Zatem nasza dziewica powędrowała na grób i wymodliła cud dla mamy – wyzdrowienie. Mamusia tak się ucieszyła że ślub odwołała a „posag biednym rozdała”. Pan młody zmarszczył brewkę (było nie było nie dość że majątek koło nosa przeszedł to i sama Łucja była pięknością znaną w całej okolicy. Szczególnie jej oczy … ) Więc Pan młody wzieł i brewkę zmarsczył i poleciał na skargę do prefekta. Ze nie dość że się umówili to teraz piniendze rozdajo i kobity nie dajo. Tak sobie młody z prefektem uzgodnili i ustalili. Pal licho z kasą. Młoda ma być obchajtana bo młody ją kocha...
Czytaj więcej

Nilsmesse – św. Mikołaja

Obraz
  Nilsmesse – św. Mikołaja Postać Mikołaja obrosła tyloma legendami że ta postać w jaki kolwiek sposób opisana będzie i tak za mało opisana. Może zacznijmy od św. Mikołaja z Miry. Postać Biskupa żyjącego na przełomie wieku trzeciego i czwartego już jest obrośnięta ogromną ilością legend. Od czasów najmłodszych wykazywał się bardzo dużą oszczędnością. Nie ssał piersi Mamki w środy i piątki, od lat dziecięcych przestrzegał postu piątkowego a zanim stał się głęboko wierzącym chrześcijaninem -uratował żołnierzy przed pewną śmiercią w górach. Darował złoto dla biedncy siustr które miały być sprzedane do domu publicznego, pomagał biednym i był bardzo skromny i o dziwo nie zmarł z powodów męczeńskich. Obecna postać świętego mikołaja to mieszanka obrazu Dziadka Mroza (fińskiej postaci przynoszącej prezenty właśnie w okolicach tych dni) Óðinn’a (odyna) dającego prezenty w formie drobnych upominków takich jak pierścienie i broń dla tych których upatrzył sobie i maskotki coca coli któ...
Czytaj więcej

Annadagen – Dzień Anny (Matka Maryi Matki Bożej)

Obraz
  Annadagen – Dzień Anny (Matka Maryi Matki Bożej) Dzisiaj obchodzimy Dzień poczęcia Maryi dziewicy. Uwaga legenda która budzi masę kontrowersji bo de facto została napisana mniej więcej w 12-14 wieku gdy kult Maryjny się rozrósł do – jak na tamte czasy – do niebotycznych rozmiarów. Otóż była sobie rodzina która miała być rodzinami Marii Dziewicy. Byli to Anna i Joachim. Bardzo się kochali ale… Ale ich związek nie został pobłogosławiony dzieckiem. Frustracja się pogłębiała i w efekcie końcowym się rozstali. „po pewnym czasie” spotkali się pod złotą bramą Jerozolimy i tam się „zjednoczyli” (tak w legendzie jest to powtórzone w tej kolejności – najpierw spotkali potem zjednoczyli i wszystko w jednym miejscu). Po dziewięciu miesiącach Narodziła się nasza mała przyszła matka boga…. Znaczy Maria matka Jezuska oskarżana o bycie dziewicą do końca dni swoich. Zgodnie z legendą Anna miała jeszcze dwie córki z dwóch innych małżeństw i wszystkie nazwała Maria. Primstaven : ...
Czytaj więcej