Aprilsnarr – prima aprilis

 




01.04

Aprilsnarr – prima aprilis


Dzień nieszczęść jest przyporządkowany do dnia dzisiejszego jak kij do miotły. Dzisiaj zgodnie z legendami obchodzą urodziny Judasz Iskariot – Zdrajca Wielki Jezusa z Nazaretu. Dzisiejszego dnia miał się też urodzić Kain pierwszy zabójca opisany w starym testamencie. 


Primstave Statek, łódź bądź maska.


W kontynentalnej europie – czyli i u nas – obchodzi się ten dzień jako dzień dowcipów i żartów. Często niewybrednych. Lecz dalej żartów. Dzień  i sama nazwa wywodzi się z francuskiego "donner le poisson avril" co oznacza mniej więcej „podrzucenie kwietniowej ryby” lecz w znaczeniu bardziej „podrzucę komuś śmierdzącą rybę” niż dam komuś rybę która morzę zjeść. Dzień i przesądy związane z dniem dzisiejszym nie są stricte obrzędami Norweskimi czy jakkolwiek Skandynawskimi lecz obrósł ten dzień w tradycje które wymagają wymienienia z kronikarskiego obowiązku. Wydaje się że dzień nie ma ustalonej daty lecz bardziej jest to zwyczaj ukrytych żartów w nocy z 31 Kwietnia na 1 Maja. Między innymi dla tego mamy rożne nazwy i dla okpionych w Kwietniu i Maju. Dla tego okpiony człowiek w Kwietniu nazywany był Primaaprilisowym głupcem (aprilsnarr) natomiast w Maju okpiony człowiek nazywany jest Majową gęsią (mai-gås) bądź majowym Kotem (mai-katt). W Folklorze Norweskim i duńskim mawiało się że Kot który urodził się w maju ma kiepski wzrok i słabo łapie myszy. Określenie gęsi majowej może być związane ze świętem  Gaukmesse – dniem Kukułki. Ptak po jakimś czasie w kalendarzu Prim był mylony z Gęsią. Teraz zadacie sobie pytanie czemu w skandynawii celebruje się prymaprilis nie jak w reszcie Europy lecz w maju. Otuż tez jest kilka – najprawdopodobniejszą tezą jest natomiast związek z reformą kalendarza. Otóż w roku 1582 nastąpiła reforma kalendarza. Reforma ta miała objąć cały „cywilizowany świat” w tym Francję która stwierdziła że nie będzie przyjmować zreformowanego kalendarza w pełni. A o co chodziło? O celebrację końca roku. Otóż zgodnie z kalendarzem Juliańskim nowy rok zaczynał się od wiosny. Dzień 1 Kwietnia został ogólnie uznany za dzień wiosny i zgodnie z tą datą we Franci celebrowano właśnie nowy rok. Cała Europa uznała Francuzów za głupców i tak już zostało. Oto dzień głupca. Dzień wiosny. Dzień w którym robiono sobie żarty ze wszystkiego dookoła i nabijano się że ktoś jest łatwowierny. Tradycyjnie do tej pory w niektórych bardziej tradycyjnych częściach europy „ofiarom dowcipów” doczepia się na plecy rybę. Ale nie wszystkie zwyczaje z dniem głupca były wesołe. Otóż powiadano że tego dnia. Na wiosnę wychodzą z podziemne kreatury które zamieniają swoje dzieci z dziećmi ludzkimi. Rodzic który chcę uchronić dziecko przed kradzieżą musiał pilnować je bardzo dokładnie i dbać o to by było zdrowe. Chore dziecko natychmiast padło ofiarą porwania nawet gdyby rodzic czuwał nad swoim potomkiem do białego rana. Takie dziecko nazywano podrzutkiem, podmieńcem a w Norweskim „Bytter”(bądź hurtowo dodawano je do nacji Troll’i). Dziecko zawsze było lekko zdeformowane. Miało wielką głowę, długie ręce i długie nogi oraz wyjątkowo króciutkie stopy Odmieniec nie chciał jeść z „piersi matki” ale od pierwszego dnia gdy został podmieniony jadał regularnie i w dużych ilościach. Płakał dzień i noc i zawsze był chory. Jeżeli podejżewasz że twoje dziecko jest takim podmieńcem złap je za lewą stopę i podnieś je w stronę słońca. Jeżeli nim jest – na pewno pęknie w pół. Dzień dzisiejszy jest też dniem kiedy zaczęto wypływać w może nie obawiając się zimowych sztormów 

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Lussimesse – św. Łucji z Syrakuzy

Obraz
  Lussimesse – św. Łucji z Syrakuzy Męczenina i dziewica. Było sobie tak że młoda Łucja nie chciała się wydać za mąż. Najwidoczniej mąż jej nie pasował. (mały spoiler – stwierdziła że umrze dziewicą i tak też przysięgła przed ołtarzem) jęczała zatem mamie że ona nie chcę i że chcę na grób św. Agaty w Katanii. Matka i tak chora była więc stwierdziła że nie będzie młodej zabraniać a i dla niej chwila spokoju w domu. Zatem nasza dziewica powędrowała na grób i wymodliła cud dla mamy – wyzdrowienie. Mamusia tak się ucieszyła że ślub odwołała a „posag biednym rozdała”. Pan młody zmarszczył brewkę (było nie było nie dość że majątek koło nosa przeszedł to i sama Łucja była pięknością znaną w całej okolicy. Szczególnie jej oczy … ) Więc Pan młody wzieł i brewkę zmarsczył i poleciał na skargę do prefekta. Ze nie dość że się umówili to teraz piniendze rozdajo i kobity nie dajo. Tak sobie młody z prefektem uzgodnili i ustalili. Pal licho z kasą. Młoda ma być obchajtana bo młody ją kocha...
Czytaj więcej

Nilsmesse – św. Mikołaja

Obraz
  Nilsmesse – św. Mikołaja Postać Mikołaja obrosła tyloma legendami że ta postać w jaki kolwiek sposób opisana będzie i tak za mało opisana. Może zacznijmy od św. Mikołaja z Miry. Postać Biskupa żyjącego na przełomie wieku trzeciego i czwartego już jest obrośnięta ogromną ilością legend. Od czasów najmłodszych wykazywał się bardzo dużą oszczędnością. Nie ssał piersi Mamki w środy i piątki, od lat dziecięcych przestrzegał postu piątkowego a zanim stał się głęboko wierzącym chrześcijaninem -uratował żołnierzy przed pewną śmiercią w górach. Darował złoto dla biedncy siustr które miały być sprzedane do domu publicznego, pomagał biednym i był bardzo skromny i o dziwo nie zmarł z powodów męczeńskich. Obecna postać świętego mikołaja to mieszanka obrazu Dziadka Mroza (fińskiej postaci przynoszącej prezenty właśnie w okolicach tych dni) Óðinn’a (odyna) dającego prezenty w formie drobnych upominków takich jak pierścienie i broń dla tych których upatrzył sobie i maskotki coca coli któ...
Czytaj więcej

Annadagen – Dzień Anny (Matka Maryi Matki Bożej)

Obraz
  Annadagen – Dzień Anny (Matka Maryi Matki Bożej) Dzisiaj obchodzimy Dzień poczęcia Maryi dziewicy. Uwaga legenda która budzi masę kontrowersji bo de facto została napisana mniej więcej w 12-14 wieku gdy kult Maryjny się rozrósł do – jak na tamte czasy – do niebotycznych rozmiarów. Otóż była sobie rodzina która miała być rodzinami Marii Dziewicy. Byli to Anna i Joachim. Bardzo się kochali ale… Ale ich związek nie został pobłogosławiony dzieckiem. Frustracja się pogłębiała i w efekcie końcowym się rozstali. „po pewnym czasie” spotkali się pod złotą bramą Jerozolimy i tam się „zjednoczyli” (tak w legendzie jest to powtórzone w tej kolejności – najpierw spotkali potem zjednoczyli i wszystko w jednym miejscu). Po dziewięciu miesiącach Narodziła się nasza mała przyszła matka boga…. Znaczy Maria matka Jezuska oskarżana o bycie dziewicą do końca dni swoich. Zgodnie z legendą Anna miała jeszcze dwie córki z dwóch innych małżeństw i wszystkie nazwała Maria. Primstaven : ...
Czytaj więcej